အားေဆး မ်ားသည္ လူတုိ႔ စားသံုးေနက် အစားအစာမ်ားထဲတြင္ ေပါလွ်ံစြာ ပါရွိေနသည္ကို လူတိုင္း မသိၾကေပ။ အစာ လည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာ ဟူေသာ စကားက သက္ေသ ျဖစ္သည္။
ယခု အခ်ိန္ထိ အစာအာဟာရမ်ား ျပည့္္စံုစြာ ပါဝင္ေသာ အားေဆးဟူသည္ မရွိေသးပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အစာ လည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာ ျဖစ္ေအာင္ အာဟာရ ျပည့္စံု လံုေလာက္စြာ သံုးေဆာင္ၾကည့္ရန္ လိုသည္။ အစားအေသာက္မွ ရေသာ အားေဆးမ်ားက ခႏၶာကိုယ္ထဲမွ အာဟာရဓာတ္ စုပ္ယူႏုိင္မႈ ပိုမ်ား ေစျခင္း၊ အစားအစာ၌ ပါဝင္ေသာ အားေဆး ပံုစံ ကြဲျပားႏုိင္ျခင္း၊ အျခား အာဟာရ ဓာတ္ကို စုပ္ယူႏုိင္မႈ ေလ်ာ့ေစ ျခင္းတုိ႔ ရွိသည္။
ေရာဂါ တြန္းလွန္သည့္ စနစ္သည္ အစာ အာဟာရတြင္ ရွိၿပီး အားေဆး၌ မရွိႏုိင္ျခင္း၊ အစာ အာဟာရ၌ ကင္ဆာ၊ ေသြးတုိိး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ သက္ေစာင့္ဓာတ္မ်ား ပါရွိၿပီး အားေဆးမွာ မရွိျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။
အားေဆးတြင္ အမွ်င္ဓာတ္ မပါရွိျခင္း၊ လိေမၼာ္သီးတစ္လံုး၌ ဗီတာမင္ စီ၊ ကယ္႐ိုတင္၊ ေဖာ့စဖိတ္၊ ကယ္လ္ဆီ ယမ္ႏွင့္ အမွ်င္ဓာတ္ အစံု ပါရွိေသာ္လည္း ဗီတာမင္စီ တစ္လံုးတြင္ မရွိပါ။ ႏို႔တစ္ခြက္မွာ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ အမွ်င္ဓာတ္ပါၿပီး ဗီတာမင္စီ၊ ေဖာ့ဖရပ္နဲ႔ မဂၢနီစီယမ္ သြားႏွင့္ အ႐ိုး အတြက္ လုိအပ္ေသာ သက္ေစာင့္ ဓာတ္ေတြ ပါၿပီး အားေဆးမွာ မရွိႏုိင္ပါ။
သိပံၸနည္းက် ေလ့လာခ်က္မ်ား အရ အသီးအရြက္၊ အစာအာဟာရ ပံုမွန္ စားသံုးသူသည္ ကင္ဆာႏွင့္ ႏွလံုး ေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ နည္းပါးေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ အားေဆးက ထုိမွ်ေလာက္ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ပါ။ မိမိ စားေသာက္လိုက္ေသာ အစာမွ အာဟာရဓာတ္မ်ား မလံုေလာက္မွသာ ဥပမာ-ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ဖ်ားနာၿပီး နာလန္ထခ်ိန္၊ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားျပားၿပီး ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္ခ်ိန္၊ အိပ္ေရးပ်က္ခ်ိန္ မ်ား၌မူ အားေဆးလိုသည္။ အာဟာရ ခြၽတ္ယြင္းသည့္ အခ်ိန္ ဆိုသည္မွာ အဆီ အလြန္အကြၽံ စားျခင္း၊ အရက္ အလြန္ေသာက္ျခင္း၊ ေရာဂါေၾကာင့္ ေဆးဝါး ေသာက္သံုးရျခင္း၊ နာတာရွည္ ေရာဂါ ကင္ဆာ၊ ဆီးခ်ဳိ လူနာမ်ားမွ ခႏၶာကိုယ္မွ ဗီတာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္ကို လိုအပ္သလို ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ အစာ မစားႏုိင္ျခင္း၊ အစာအာဟာရ မမွ် စားေနရျခင္း ေတြေၾကာင့္ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့သျဖင့္ အားေဆး လုိပါသည္။
သတိျပဳရမည့္ အခ်က္က အားေဆးကို ''ကေလး လက္လွမ္း မမီရာ'' ေနရာမွာ ထားရမည္။ ဗီတာမင္ ေအ မ်ားရင္ အသည္းေရာင္ျခင္း၊ အမာရြတ္ ထင္ေစျခင္း ျဖစ္တတ္သည္။ သံဓာတ္ အားေဆးက အူလမ္းေၾကာင္း နံရံ ပါးေစသည္။ အားနည္းေစသည္။ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈကို ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသၿပီးမွ ၫႊန္ၾကားခ်က္ အရ ေဆး ေသာက္သင့္သည္။
ေရဆာလွ်င္ ေရေသာက္သင့္သည္။ အခ်ဳိရည္ဘူး မေသာက္သင့္။ ဘီယာ မေသာက္သင့္။ အဝလြန္ျခင္း ျဖစ္ေစသည္။ ။