ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း အထုပၸတၱိ အက်ဥ္း-
ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ကူးေျပာင္းျခင္း ၁၉၃၆ခု ေက်ာင္းသားသပိတ္မွစ၍ ကိုေအာင္ဆန္း၏အမည္သည္ ထင္းရွားလာ၏၊ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ (ယခုအခါ အိႏၵိယျပည္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)ပ႑စ္ေနရူးေရာက္လာခဲ့ရာ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအသီးသီး လြတ္လပ္ေရးရရွိမွဳျပႆနာမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက၏။။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ကိုေအာင္းသည္ ဝိဇၨာတန္းေအာင္ၿပီး ဥပစာတန္းသားအျဖစ္ တကၠသိုလ္ သမဂၢဥကၠ႒ရာထူးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢရာထူး ႏွစ္ရပ္လံုးကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မ်ားမၾကာမီမွာပင္ ေက်ာင္းမွ ထြက္၍ ဒို႔ဗမာအစညး္အရံုးသို႔ ဝင္ခဲ့ေလသည္။ ထုိအခါမွစ၍ ကိုေအာင္ဆန္းလည္း တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝမွ သခင္ေအာင္ဆန္းဘဝသို႔ ေရာက္လာခဲ့ေလေတာ့သတည္း။။။သခင္ေအာင္ဆန္း သခင္ေအာင္းဆန္းဘဝႏွင့္ အိႏၵိယျပည္ ရမ္းဂါးကြန္ဂရစ္ အစည္းအေဝးသို႔လည္းတက္ေရာက္ခဲ့၏။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ သူႏွင့္လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္မ်ားကို အဂၤလိပ္အစိုးရက ဖမ္းဆီးေသာအခ်ိန္တြင္ သခင္ေအာင္းဆန္း သည္ တိမ္းေရွာင္ေနခဲ့၏။။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ဇါန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ဇလြန္ျမိဳ.၌ တရားေဟာေၿပာရာ ရာဇဝတ္တရားသူၾကီးက သခင္ေအာင္ဆန္းကို ဖမ္းရန္ အမိန္႔ထုတ္ျပီး ဖမ္းဆီးမိလ်င္ ဆုေငြ ၅ိ ေပးမည္ဟု ေၾကာ္ျငာခဲ့၏။။ ထိုအခါ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုကပါ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ ဂုဏ္ကို ေစာ္ကားရာေရာက္သည္ဟု ကန္႔ကြက္သျဖင့္ ဆုေငြ ၅ိ ႏွင့္တကြ အမွဳကိုပါ ပိတ္လိက္ရ၏။။ ထုိအခ်ိန္၌ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီးျခင္းမွ တိမ္းေရွာင္ေနရင္း ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးကို ၾကံဆေနခဲ့၏။။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ သခင္းေအာင္ဆန္းသည္ လ်ိဳဝွက္ရုပ္ဖ်က္ကာ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့၏။ ဂ်ပန္ျပည္ တြင္ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ကာနယ္ ဆူဇူကီး ႏွင့္ ေတြဆံုဆက္သြယ္ျပီး ျမန္မာျပည္မွ အျခားရဲေဘာ္မ်ားကိုပါ တိတ္တဆိတ္ ျပည္ပသို႔ ခိုးထုတ္ကာ တိုက်ိဳျမိဳ.၌ "ရဲေဘာ္သံုးက်ိတ္"စတင္ဖြဲ႔စည္းလိုက္၏။။ ဗိုလ္ေတဇ ထို႔ေနာက္ သခင္ေအာင္ဆန္းအပါအဝင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္တို႔သည္ ဟိုက္နန္းကၽြန္း၌ စစ္ပညာမ်ား သင္ၾကားၿပီး ယိုးဒယားသို႔လာခဲ့ၾက၏။ ယိုးဒယား၌ ဗမာ႔လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကိုဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ မဲေဆာက္မွတစ္ေၾကာင္း ျမစ္တာမွတစ္ေၾကာင္း ေကာ့ေသာင္မွတစ္ေၾကာင္း စစ္သံုးေၾကာင္းျဖန္႔ကာ ခ်ီတက္လာခဲ့၏။ ထိုဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္၌ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္ေတဇအမည္ခံကာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တာဝန္္ယူခဲ့၏။။ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ ဂ်ပန္တို႔ ျမန္မာၿပည္ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ေတဇအမည္ခံ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္း၏ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ၾကိးကို ဖ်က္သိမ္း၍ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္အျဖစ္ အမည္မွည့္ေခၚေစ၏။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ တစ္ရက္ ေန႔တြင္ ဂ်ပန္တို႔က ျမန္မာျပည္အား အေယာင္ေဆာင္လြတ္လပ္ေရး ေပး၍ ေဒါတ္တာဘေမာ္ဦးစီးေသာ အစိုးရအဖြဲ႔၌ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းကို စစ္ဝန္္ၾကီး ရာထူးေပး၏။။ သို႔ေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအဖို႔မွာမူ ျမန္မာျပည္ကို လံုးဝမသိမ္းရမီကပင္ ဂ်ပန္တို႔၏ ဆိုးရြာယုတ္မာမူမ်ားကို စက္ဆုပ္ရ႔ႊံရွာသျဖင့္ ဂ်ပန္တို႔အား ျပန္လည္းေတာ္လွန္ရန္ အခြင့္ေကာင္းကို ေစာင့္လင့္ေနခဲ့၏။ ဂ်ပန္တို႔၏ ဖိႏွိပ္မွဳ ရက္စက္မူမ်ားၾကီးမာလာသည့္အေလ်ာက္ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္ဓါတ္မ်ားလည္း ျပင္းထန္လာရာ၁၉၄၅ ခု မတ္လ ၂၇ ရက္ေနတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏တပ္မေတာ္သားအားလံုးအား ဂ်ပန္တို႔ကို ေတာ္လွန္ရန္ အမိန္႔ခုတ္လိုက္ေလသည္။ ထိုအခါမွစ၍ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ၾကီးအစျပဳခဲ့ေလသည္။။။ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဂ်ပန္တို႔အား ေတာ္လွန္ျပီးသည့္ေနာက္ ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္တို႔ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ၾက၏ ထိုအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး (ဖဆပလ) အဖြဲ႔ၾကိးကိုတည္ေထာင္ကာ အဂၤလိပ္အစိုးရထံမွ ျမန္မာနိဳင္ငံလံုးဝ လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းဆိုေလေတာ့သည္။။။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ပထမဦးဆံုး ဖဆပလ ဥကၠ႒ၾကီးအျဖစ္ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုရာတြင္ အဂၤလိပ္တို႔ကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု ပရိယာယ္ကိုသံုး၍ ေနၾက၏။။ ထိုအခ်ိန္က အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္သည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ၾကီးကို အေပၚယံလိုလားဟန္ၿပ၍ တကယ္တမ္း၌ ပစ္ပယ္ခဲ့သျဖင့္ တိုင္ျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မႏိုင္မနင္းျဖစ္ကာ ဘုရင္ခံအသစ္ ဆာဟူးဗတ္ရန့္အား ရာထူးလြဲေျပာင္းေပးရေလသည္။။ ထိုအခါ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဗတ္ရန္႔က ဖဆပလ အားအစိုးရဖြဲ႕ေစ၏။။ ၁၉၄၆ ခုနစ္တြင္ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ အစိုးရျဖစ္လာ၏။ သို႔ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳတ္အျခာအာဏာပိုင္ အစိုးရအျဖစ္ မေရာက္ေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႕က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဏာလြဲေျပာင္းမေပးလ်င္ ေရွေျခတစ္လမ္းတိုး ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကြးေၾကာ္လိုက္ရာ အဂၤလန္ အစိုးရအဖြဲ၌ပင္ ျပႆနာေပၚရေလေတာ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အပါအဝင္ ကိုယ္စလွယ္ေျခာက္ေယာက္တို.ကို အဂၤလန္သို႔ေခၚ၍ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ ေဆြးေႏြးရေလသည္။။။ ညီညြတ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ လြတ္လပ္ေရးကိုေဆာင္ရြက္ရာ၌ အဂၤလိပ္တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ပရိယာယ္ကို အခါမလပ္ သတိထားသည္ အဂၤလိပ္သည္ ျမန္မာနိဳင္ငံအား လြတ္လပ္ေရးေပးေစကာမွဳ ေတာင္တန္းေဒသ လူမ်ိဳးစုမ်ားကို ဆက္လက္သိမ္းပိုက္ထားလို၏ သို႔အတြက္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဝမ္းကြဲေရးကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္မည့္သေဘာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆင္ျခင္မိသည္ ထိုေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားသို႔ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ကာ ရွမ္း ကခ်င္ ကရင္ ကယား ခ်င္းတိုႏွင့္ ညီညြတ္ေရးရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့၏။ ယင္းသို႔ ျပည္ေထာင္စု ညီညြတ္ေရးအတြက္ ၁၉၄၇ ခု ႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္၌ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုပါဝင္ေသာ ပင္လံုကြန္ဖရင္႔ ၾကီးေခၚဆိုကာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ထိုအခါမွစ၍ ၿပည္ေထာင္စုေန႔ဟူ၍ ေပၚေပါက္ခဲ့ေပသည္။ လြတ္လပ္ေရး အဓိ႒ာန္ ထုိ႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အဂၤလန္သို႔သြား၍ အဂၤလန္အစိုးရႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ေဆြးေနြးခဲ့၏။ တစ္နွစ္အတြင္ လြတ္လပ္ေရးရရမည္ ဟူေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ တိုင္းၿပည္ၿပဳလြတ္ေတာ္ေရႊးေကာက္ပြဲ၌ ဝင္ေရာက္အေရႊးခံရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ လူထုတစ္ရပ္လံုး၏ ေထာက္ခံမူကို ရရွိခဲ့ေပသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အိမ္ေထာင္စု ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၄၂ ခုနွစ္တြင္ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ရာ သားနွစ္ေယာက္ သၼီးႏွစ္ေယာက္ဖြားျမင္ခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ အငယ္ဆံုးသၼီးေထြးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းေနဆဲ့မွာပင္ ကြယ္လြန္ဆံုးပါးခဲ့ရွာ၏။ ထိုေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကြယ္လြန္ေသာအခါ သားနွစ္ေယာက္ႏွင့္ သမီးတေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့ေလသည္။ ၁၉၄၇ ခု ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ ၁၉၄၇ ခုနစ္ ႏွစ္ဝက္က်ိဳးေသာအခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကိဳးပမ္းေသာ လြတ္လပ္ေရး ေအာင္ပန္းကို ရလုဆဲ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရအံ့ဆဲလြတ္လပ္ေရး ၾကီးအတြက္ အားတက္ခါ ျမန္မာနိဳင္ငံၾကီးေရွေရးကို သူ၏ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔ႏွင့္ အခါမလပ္ တိုင္းပင္ေဆြးေနြး စီစဥ္ခဲ့ေပသည္။ ယင္းသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္းဆန္းႏွင့္တကြ သခင္ျမ မန္းဘခိုင္ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား ဦးဘခ်ိဳ ဦးဘဝင္း မစၥတာရာဇတ္ တို႕သည္ တိုင္းၿပည္အက်ိဳးကို သယ္ပိုးေနစဥ္မာ ၁၉၄၇ ခုနစ္ ဇူလိွဳင္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ လူသတ္သမားတို႔၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အနိစၥ ေရာက္ခဲ့ၾကရေလသတည္း။
(ကိုေအာင္ဆန္းေမြးေနအမွတ္တရ)ဟိုေရွးယခင္ (ခုႏွစ္မသိ) သတၱမတန္းျမန္မာစာ မွ ကူယူေဖၚၿပပါသည္။။
**ရွင္အာယု SSA (မန္းသီတဂူ)**
x From-သုည
19 July 2012
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း အထုပၸတၱိ အက်ဥ္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လူရည္ခ်ြန္စာအုပ္မွ မ်ိဳးရိုးဇာတိႏွင့္ ေမြးေန႔ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္ ေဖဖဝါရီလ ၁၃ ရက္ စေနေန႔ နံနက္ လင္းအားၾကီး အခ်ိန္တြင္ မေကြးခရိုင္ နတ္ေမာက္ျမိဳ႕၌ အဖ ဦးဖာ၊ အမိ ေဒၚစု တို႔မွ ေအာင္ဆန္းကေလးကိုေမြးခဲ့သည္။။။။ ေအာင္ဆန္းကေလး၏ အဖိုးဦးမင္းေရာင္သည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္သီေပါမင္းပါေတာ္မူေသာအခါက နတ္ေမာက္ျမိဳ႕ သူၾကီးျဖစ္၏။ ျမိဳ႕သူၾကီးဦးမင္းေရာင္သည္ အဂၤလိပ္တို႔ျမန္မာျပည္ကိုသိမ္းပိုက္ေသာအခါ"သူကၽြန္မခံလိုေသာစိတ္" ျဖင့္ ေရႊလေရာင္အမည္ခံကာ အဂၤလိပ္တို႔အား ပုန္ကန္ေတာ္လွန္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ေအာင္ဆန္းေလး ငါးႏွစ္သားအရြယ္မွာ ျမန္မာျပည္၌ ပထမေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီးေပၚေပါက္၍ ဝံသာႏု (အမ်ိဳးသား)စိတ္ဓါတ္စတင္ထြန္းကာအခါျဖစ္သည္။။ ထုိစဥ္ကစ၍ ေအာင္ဆန္းသည္ မိခင္ ေဒၚစုထံမွ အဖိုးဦးမင္းေရာင္၏ ကၽြန္မခံလိုစိတ္၊ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္ လွဳပ္ရွားမွဳ အေျခအေန အေၾကာင္းတို႔ကို ၾကားသိခြင့္ရခဲ့၏။။။။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားကိုေအာင္ဆန္း ေအာင္းဆန္း၏ဘဝကို အထင္းအရွားမွတ္တမ္းတင္ရမည့္ အစိတ္အပိုင္းသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝျဖစ္သည္။။ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ကိုေအာင္းဆန္းတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားအျဖစ္ တကၠသိုလ္သို႔ေရာက္လာခဲ့သည္။ သူ စတင္ေနထိုင္ရာေက်ာင္းေဆာင္ခန္းသည္ ပဲခူးေက်ာင္းေဆာင္ေအာက္ဆံုးထပ္ရွိ အခန္းတခန္းျဖစ္သည္။။ (ကိုယ့္ညီအကိုမ်ား သြားၾကည့္ၾကေလာ၊ ဟုတ္ေသာ္ရွိ မဟုတ္ေသာ္ရွိေပါ့)တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားကိုေအာင္ဆန္းသည္ အျခားေသာေက်ာင္းသားမ်ားနည္းတူ အေဖၚအေပါင္းႏွင့္ ေပ်ာ္ပါး၍မေနတတ္။။ သစ္သစ္လြင္လြင္ ေတာက္ေတာက္ပပလည္းမဝတ္။ ထိေခတ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္၏ ဂုဏ္ပကာသန မ်ိဳးကို သူမဆင္ယင္။ သူဖတ္ခ်င္ေသာစာအုပ္ကိုသာ တကုပ္ကုပ္ဖတ္၍ အခါမလပ္ ေလးနက္စြာေတြးေတာေနထိုင္ခဲ့၏။။ တခါတရံမူ သူ႕ႏွဳတ္ဖ်ားမွ ျမန္မာျပည္"ႏိုင္ငံေရးျဖင့္ အက်ိဳးနဲပါျပီး" ဟု ေရရြတ္ေနတတ္၏။။။။ ထိုအခ်ိန္က ျမန္္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမွာ အိႏၵိယျပည္ႏွင့္ ခြဲေရး တြဲေရးျပႆနာေပၚေပါက္ေန၏။ ထိုျပင္ တကမၻာလံုးစီးပြားေရးညံံ့ဖ်င္းမွဳေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္စီးပြားေရးအေျခအေနလည္း က်ပ္တည္း၍ တကၠသိုလ္ေက်ာငး္သားေက်ာင္းသူတို႔အဖို႔ ပညာသင္ေရးပင္ အခက္အေခဲေတြ႔ၾကံဳေနရေသာ အခါျဖစ္ေလသည္။။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ယင္းသို႔ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ဝမ္းေရး အရွဳပ္အေထြးမ်ားအၾကားမွာပင္ႏီုင္ငံေရး စိတ္ဝင္စားမွဳပိုမိုၾကီးမားလာခဲ့ရသည္။ ထိုအေတာအတြင္း မွာပင္ ကိုေအာင္ဆန္း၏တကၠသိုလ္သက္တမ္းႏွစ္နွစ္ကုန္၍ ဥပစာတန္းေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ ပထမႏွစ္ ဝိဇၨာတန္းသား ကိုေအာင္ဆန္းသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာငး္သား သမဂၢအမူေဆာင္လူၾကီး ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္အေရြးခံေလသည္။။ သို႔ေသာ္ ကိုေအာင္ဆန္း အႏိုင္မရခဲ့ေပ။။။။ ကိုေအာင္းဆန္း ဝိဇၨာအထက္တန္းေက်ာငး္သားျဖစ္ေသာႏွစ္တြင္ ဒုတိယအၾကိမ္ ဝင္ေရာက္အေရြးခံျပန္၍ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား အမူေဆာင္ျဖစ္လာသည္။။(ဗိုလ္ခ်ဳပ္လိုလူေတာင္ တစ္ခါတည္း ေအာင္ပြဲရသည္မဟုတ္ ညီငယ္ ညီးမငယ္မ်ား စိတ္ဓါတ္ဘယ္ေတာ့မွ မပ်က္ေလႏွင့္ ထပ္တလဲလဲ အားထုပ္ပါေလာ)ထိုႏွစ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒မွာ ကိုႏု (ယခု ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု) ျဖစ္သည္။။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ သမဂၢ၏ ေၾကြးေၾကာ္သံျဖစ္ေသာ အိုးေဝ စာေစာင္စာတည္းအျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ အိုးေဝစာေစာင္၌ တကၠသိုလ္အာဏာပိုင္အရာရွိပိုင္းမွ ကိုယ္က်င့္တရားေဖါက္ဖ်က္ေနသူတဦးအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးတေစာင္ႏွင့္ပတ္သက္၍ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးက ကိုေအာင္ဆန္းကို အေရးယူေလသည္။ ဥကၠ႒ ကိုႏုအားလည္း ႏိုင္ငံေရး မလုပ္ရဟု တားျမစ္၏။ ထို႔ေနာက္ သမဂၢဥကၠ႒ ကိုႏုနင့္ အိုးေဝးစာတည္း ကိုေအာင္ဆန္းတို႔အား ေက်ာင္းမွ ထုပ္လိုက္ေလသည္။။ ထိုအခါ ေက်ာင္းသားတို႕ကလည္း သပိတ္လက္နက္ကိုစြဲကိုင္၍ အာဏာပိုင္တို႔အား ျပန္လည္ကန္႔ကြက္ၾကရာ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့ေလသည္။။။။
ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ကူးေျပာင္းျခင္း ၁၉၃၆ခု ေက်ာင္းသားသပိတ္မွစ၍ ကိုေအာင္ဆန္း၏အမည္သည္ ထင္းရွားလာ၏၊ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ (ယခုအခါ အိႏၵိယျပည္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)ပ႑စ္ေနရူးေရာက္လာခဲ့ရာ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအသီးသီး လြတ္လပ္ေရးရရွိမွဳျပႆနာမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက၏။။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ကိုေအာင္းသည္ ဝိဇၨာတန္းေအာင္ၿပီး ဥပစာတန္းသားအျဖစ္ တကၠသိုလ္ သမဂၢဥကၠ႒ရာထူးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢရာထူး ႏွစ္ရပ္လံုးကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မ်ားမၾကာမီမွာပင္ ေက်ာင္းမွ ထြက္၍ ဒို႔ဗမာအစညး္အရံုးသို႔ ဝင္ခဲ့ေလသည္။ ထုိအခါမွစ၍ ကိုေအာင္ဆန္းလည္း တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝမွ သခင္ေအာင္ဆန္းဘဝသို႔ ေရာက္လာခဲ့ေလေတာ့သတည္း။။။သခင္ေအာင္ဆန္း သခင္ေအာင္းဆန္းဘဝႏွင့္ အိႏၵိယျပည္ ရမ္းဂါးကြန္ဂရစ္ အစည္းအေဝးသို႔လည္းတက္ေရာက္ခဲ့၏။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ သူႏွင့္လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္မ်ားကို အဂၤလိပ္အစိုးရက ဖမ္းဆီးေသာအခ်ိန္တြင္ သခင္ေအာင္းဆန္း သည္ တိမ္းေရွာင္ေနခဲ့၏။။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ဇါန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ဇလြန္ျမိဳ.၌ တရားေဟာေၿပာရာ ရာဇဝတ္တရားသူၾကီးက သခင္ေအာင္ဆန္းကို ဖမ္းရန္ အမိန္႔ထုတ္ျပီး ဖမ္းဆီးမိလ်င္ ဆုေငြ ၅ိ ေပးမည္ဟု ေၾကာ္ျငာခဲ့၏။။ ထိုအခါ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုကပါ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ ဂုဏ္ကို ေစာ္ကားရာေရာက္သည္ဟု ကန္႔ကြက္သျဖင့္ ဆုေငြ ၅ိ ႏွင့္တကြ အမွဳကိုပါ ပိတ္လိက္ရ၏။။ ထုိအခ်ိန္၌ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီးျခင္းမွ တိမ္းေရွာင္ေနရင္း ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးကို ၾကံဆေနခဲ့၏။။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ သခင္းေအာင္ဆန္းသည္ လ်ိဳဝွက္ရုပ္ဖ်က္ကာ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့၏။ ဂ်ပန္ျပည္ တြင္ ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ကာနယ္ ဆူဇူကီး ႏွင့္ ေတြဆံုဆက္သြယ္ျပီး ျမန္မာျပည္မွ အျခားရဲေဘာ္မ်ားကိုပါ တိတ္တဆိတ္ ျပည္ပသို႔ ခိုးထုတ္ကာ တိုက်ိဳျမိဳ.၌ "ရဲေဘာ္သံုးက်ိတ္"စတင္ဖြဲ႔စည္းလိုက္၏။။ ဗိုလ္ေတဇ ထို႔ေနာက္ သခင္ေအာင္ဆန္းအပါအဝင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္တို႔သည္ ဟိုက္နန္းကၽြန္း၌ စစ္ပညာမ်ား သင္ၾကားၿပီး ယိုးဒယားသို႔လာခဲ့ၾက၏။ ယိုးဒယား၌ ဗမာ႔လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကိုဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ မဲေဆာက္မွတစ္ေၾကာင္း ျမစ္တာမွတစ္ေၾကာင္း ေကာ့ေသာင္မွတစ္ေၾကာင္း စစ္သံုးေၾကာင္းျဖန္႔ကာ ခ်ီတက္လာခဲ့၏။ ထိုဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္၌ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္ေတဇအမည္ခံကာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တာဝန္္ယူခဲ့၏။။ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ ဂ်ပန္တို႔ ျမန္မာၿပည္ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ေတဇအမည္ခံ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္း၏ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ၾကိးကို ဖ်က္သိမ္း၍ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္အျဖစ္ အမည္မွည့္ေခၚေစ၏။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ တစ္ရက္ ေန႔တြင္ ဂ်ပန္တို႔က ျမန္မာျပည္အား အေယာင္ေဆာင္လြတ္လပ္ေရး ေပး၍ ေဒါတ္တာဘေမာ္ဦးစီးေသာ အစိုးရအဖြဲ႔၌ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းကို စစ္ဝန္္ၾကီး ရာထူးေပး၏။။ သို႔ေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအဖို႔မွာမူ ျမန္မာျပည္ကို လံုးဝမသိမ္းရမီကပင္ ဂ်ပန္တို႔၏ ဆိုးရြာယုတ္မာမူမ်ားကို စက္ဆုပ္ရ႔ႊံရွာသျဖင့္ ဂ်ပန္တို႔အား ျပန္လည္းေတာ္လွန္ရန္ အခြင့္ေကာင္းကို ေစာင့္လင့္ေနခဲ့၏။ ဂ်ပန္တို႔၏ ဖိႏွိပ္မွဳ ရက္စက္မူမ်ားၾကီးမာလာသည့္အေလ်ာက္ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္ဓါတ္မ်ားလည္း ျပင္းထန္လာရာ၁၉၄၅ ခု မတ္လ ၂၇ ရက္ေနတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏တပ္မေတာ္သားအားလံုးအား ဂ်ပန္တို႔ကို ေတာ္လွန္ရန္ အမိန္႔ခုတ္လိုက္ေလသည္။ ထိုအခါမွစ၍ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ၾကီးအစျပဳခဲ့ေလသည္။။။ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဂ်ပန္တို႔အား ေတာ္လွန္ျပီးသည့္ေနာက္ ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္တို႔ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ၾက၏ ထိုအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး (ဖဆပလ) အဖြဲ႔ၾကိးကိုတည္ေထာင္ကာ အဂၤလိပ္အစိုးရထံမွ ျမန္မာနိဳင္ငံလံုးဝ လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းဆိုေလေတာ့သည္။။။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ပထမဦးဆံုး ဖဆပလ ဥကၠ႒ၾကီးအျဖစ္ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုရာတြင္ အဂၤလိပ္တို႔ကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု ပရိယာယ္ကိုသံုး၍ ေနၾက၏။။ ထိုအခ်ိန္က အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္သည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ၾကီးကို အေပၚယံလိုလားဟန္ၿပ၍ တကယ္တမ္း၌ ပစ္ပယ္ခဲ့သျဖင့္ တိုင္ျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မႏိုင္မနင္းျဖစ္ကာ ဘုရင္ခံအသစ္ ဆာဟူးဗတ္ရန့္အား ရာထူးလြဲေျပာင္းေပးရေလသည္။။ ထိုအခါ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဗတ္ရန္႔က ဖဆပလ အားအစိုးရဖြဲ႕ေစ၏။။ ၁၉၄၆ ခုနစ္တြင္ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ အစိုးရျဖစ္လာ၏။ သို႔ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳတ္အျခာအာဏာပိုင္ အစိုးရအျဖစ္ မေရာက္ေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႕က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဏာလြဲေျပာင္းမေပးလ်င္ ေရွေျခတစ္လမ္းတိုး ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကြးေၾကာ္လိုက္ရာ အဂၤလန္ အစိုးရအဖြဲ၌ပင္ ျပႆနာေပၚရေလေတာ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အပါအဝင္ ကိုယ္စလွယ္ေျခာက္ေယာက္တို.ကို အဂၤလန္သို႔ေခၚ၍ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ ေဆြးေႏြးရေလသည္။။။ ညီညြတ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ လြတ္လပ္ေရးကိုေဆာင္ရြက္ရာ၌ အဂၤလိပ္တို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ပရိယာယ္ကို အခါမလပ္ သတိထားသည္ အဂၤလိပ္သည္ ျမန္မာနိဳင္ငံအား လြတ္လပ္ေရးေပးေစကာမွဳ ေတာင္တန္းေဒသ လူမ်ိဳးစုမ်ားကို ဆက္လက္သိမ္းပိုက္ထားလို၏ သို႔အတြက္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဝမ္းကြဲေရးကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္မည့္သေဘာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆင္ျခင္မိသည္ ထိုေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားသို႔ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ကာ ရွမ္း ကခ်င္ ကရင္ ကယား ခ်င္းတိုႏွင့္ ညီညြတ္ေရးရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့၏။ ယင္းသို႔ ျပည္ေထာင္စု ညီညြတ္ေရးအတြက္ ၁၉၄၇ ခု ႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္၌ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုပါဝင္ေသာ ပင္လံုကြန္ဖရင္႔ ၾကီးေခၚဆိုကာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ထိုအခါမွစ၍ ၿပည္ေထာင္စုေန႔ဟူ၍ ေပၚေပါက္ခဲ့ေပသည္။ လြတ္လပ္ေရး အဓိ႒ာန္ ထုိ႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အဂၤလန္သို႔သြား၍ အဂၤလန္အစိုးရႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ေဆြးေနြးခဲ့၏။ တစ္နွစ္အတြင္ လြတ္လပ္ေရးရရမည္ ဟူေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ တိုင္းၿပည္ၿပဳလြတ္ေတာ္ေရႊးေကာက္ပြဲ၌ ဝင္ေရာက္အေရႊးခံရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ လူထုတစ္ရပ္လံုး၏ ေထာက္ခံမူကို ရရွိခဲ့ေပသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အိမ္ေထာင္စု ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၄၂ ခုနွစ္တြင္ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ရာ သားနွစ္ေယာက္ သၼီးႏွစ္ေယာက္ဖြားျမင္ခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ အငယ္ဆံုးသၼီးေထြးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းေနဆဲ့မွာပင္ ကြယ္လြန္ဆံုးပါးခဲ့ရွာ၏။ ထိုေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကြယ္လြန္ေသာအခါ သားနွစ္ေယာက္ႏွင့္ သမီးတေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့ေလသည္။ ၁၉၄၇ ခု ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ ၁၉၄၇ ခုနစ္ ႏွစ္ဝက္က်ိဳးေသာအခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကိဳးပမ္းေသာ လြတ္လပ္ေရး ေအာင္ပန္းကို ရလုဆဲ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရအံ့ဆဲလြတ္လပ္ေရး ၾကီးအတြက္ အားတက္ခါ ျမန္မာနိဳင္ငံၾကီးေရွေရးကို သူ၏ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔ႏွင့္ အခါမလပ္ တိုင္းပင္ေဆြးေနြး စီစဥ္ခဲ့ေပသည္။ ယင္းသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္းဆန္းႏွင့္တကြ သခင္ျမ မန္းဘခိုင္ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား ဦးဘခ်ိဳ ဦးဘဝင္း မစၥတာရာဇတ္ တို႕သည္ တိုင္းၿပည္အက်ိဳးကို သယ္ပိုးေနစဥ္မာ ၁၉၄၇ ခုနစ္ ဇူလိွဳင္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ လူသတ္သမားတို႔၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အနိစၥ ေရာက္ခဲ့ၾကရေလသတည္း။
(ကိုေအာင္ဆန္းေမြးေနအမွတ္တရ)ဟိုေရွးယခင္ (ခုႏွစ္မသိ) သတၱမတန္းျမန္မာစာ မွ ကူယူေဖၚၿပပါသည္။။
**ရွင္အာယု SSA (မန္းသီတဂူ)**
x From-သုည
http://jacbaburma.blogspot.ca/